E Harfindeki Atasözleri
Ecelê bizinê hat, çû nanê şivan xwar.
Keçinin eceli geldi gitti çobanın yemeğini yedi
Ecelê miruwê ku tê, perê wê tên.
Eceli gelen insanın kanatları oluşur
Ecem bidê te hingivan, zanibe ko jehr tê de ye.
Acem sana bal verirse bil ki içinde zehir vardır
Ehmeqa zehf in, lê malê wa ne li cem hev in.
Ahmaklar çoktur ama evleri yan yana değildir
Elimî ji harbûyî xirabtir e.
Alışmış kudurmuştan beterdir
Êş hat Şam’ê, ecelhatî mirin
Bulaşıcı hastalık Şam’dan geldi, eceli gelenler öldü.
Êl hebe, êlbeg jî heye
Aşiret varsa aşiret beyi de vardır.
Emrê leglegê çû bi leqleqê.
Leyleğin ömrü laklakla geçti
Emrê reqê çû bi teqreqê.
Kaplumbağanın ömrü Çatpatla geçti
Emir xilas dibê, lê kar xilas nabê.
Ömür biter iş bitmez
Emanet heta qiyamet.
Emanet kıyamete kadardır
Ê bi qelemê hatin nivisandin, bi bivir nayêne şkandin.
Kalemle yazılan baltayla kırılmaz
Erdê zad çêkir, cohtkarî wesfê xwe da.
Toprak mahsul verdiği Çiftçi kendini övdü
Erdekî hişk e, azmaneki bilind e.
Sert toprak ve yüksek gökyüzü gibidir
Eslê jinê jin e.
Kadının kökeni de kadındır
Êşa hewitiye, weke jana tillîyê.
Umudun acısı yaralı parmağının acısı gibidir
Êşê mezin, nayêne gotin.
Büyük acılar söylenmiyor
Erê erê ye, na na ye, lê erê-na bela ye.
Evet evettir hayır hayırdır, ama evet-hayır beladır
Êvarê avê li mehîrê ke peşkikê, sibehê avê li mehîrê ke meşkikê.
Akşam ayran çorbasına su dök ayrılsın, sabah su dök yayıka girsin
Ev hevîr wê gelek avê hilênê.
Bu hamur çok su tutar
Ev lêlê ye, hê lolo mayiye.
Bu le le dir daha lo lo var
Ev ne guwê heneka ye.
Bu şaka bok şakası değil
Ew ji zanê gura kera Eyşik li ku derê kuştiye.
O da biliyor kurtlar Eyşik’in eşeğini nerede öldürmüş
war ew war e, lê bihar ne ew bihar e
Yer aynı yer ama bahar aynı bahar değildir
Ez axa, ti axa, kiyê rajê va firaxa?
Ben ağa sen ağa bu bulaşıkları kim yıkayacak?
Ez xweş tiştim, lê bê pişt im.
Ben güzel bir şeyim, ama sırtım sağlam değil.
Ez çi dibējim, bilûra mi çi dibêje?
Ben ne söylüyorum kavalım ne söylüyor.
Ez bêjim, ez deyndar im. Ez nebêjim ez birîndar im.
Borçlu olduğumu söyleyeyim de yaralı olduğumu söylemiyeyim.
Ez çûme welatekî bê șal, mi jî şalê xwe ji xwe kir, ez mame bê şal.
Şalvarsız bir memlekete gittim, şalvarımı giydim ama yine de şalvarsız kaldım.
Ez dibêjim: nêr ê, ti dibêjê: 'bidoşê'.
Ben sana diyorum erkektir, sen diyorsun sağ.
Ez ji mana ber deriya, ji xwarina goştê hestiya westiyam.
Sokaklarda kalmaktan ve kemiklerdeki eti yemekten yoruldum.
Ezê niha firaza te bibînim!
Şerefini şimdi görürüm.
Ez mîr, ti mir, wê ki ga bênê ber nîr?
Ben mir sen mir kim getirecek bu öküzü boyundurluğa nir: çift sürmede öküzlerin boynuna atılan ağaç.
Ez lezê dikim digihime belayê, hedi diçim bela digihê mi.
Ben hızlı gidiyorum belaya yetişiyorum, yavaş gidiyorum bela bana yetişiyor.
Ez ji Xwedê newêrim derewa bikim, ji evda newerim rastî bêjim.
Allah'tan korkup yalan söylemiyorum, kuldan korkuyorum doğru söylemiyorum.
Ez kor, ti kor, kiyê beroşe bibê jor?
Ben kör sen kör kim götürecek bu kazanı yukarıya?
Ez mirişka gêj im, gih tî me gih li êş im.
Sersem tavuk gibiyim, bi susuyorum bi hasta oluyorum.
Ez nediçûme welateki, te ezkirme eyareki.
Ben hiç memlekete gitmezdim sen beni bir posta koydun.
Eger xêr bê welatekî wê bigihîje hemî cîhê welat.
Eğer bir ülkeye iyilik gelirse ülkenin her yerine ulaşır.
Erd birinc be, av rûn be, ku xwedî tunebe zû xelas dibe.
Yer pirinç olsa, su da yağ, sahibi yoksa tez biter.
Eyarê bênamûsa firehe.
Namussuzun postu geniştir.
Ez ez im, tu tu yî.
Ben benim sen sensin.
Ez kelê rojekê bim û ne mangê hezar salî bim.
Bin yıl inek olmaktansa bir günlük boğa olayım.
Ê diziya hingiv bike wê mêş pêvedin.
Bal hırsızını arı sokar.
Ê jinê berde li panîyê nanêre.
Karıyı boşayan ardından bakmaz.
Ê ne di şer de be şêr e.
Kavgada olmayan aslan kesilir.
Ê rabe cîhê wî, ê bimre jîna wî dimîne.
Kalkanın yeri, ölenin karısı kalır.
Êş hat Şam’ê, ecelhatî mirin
Bulaşıcı hastalık Şam’dan geldi, eceli gelenler öldü.
Êl hebe, êlbeg jî heye
Aşiret varsa aşiret beyi de vardır.