J Harfindeki Atasözleri
Jê tê lê tê
Ondan geliyor ona yakışıyor
Jê ketî, pê daketî
Ondan düşmüş sarkıyor
Ji ava bi mişmiş neterse, lê ji ava nermîk bitirse
Akan sudan korkma, durgun sudan kork
Ji aziba we ye ku jinberdan hêsanî ye
Bekarlara kadın boşamak kolaydır
Jina bi kar, her roj çêdike savar
Çalışan kadın her gün bulgur yapar
Jina bidne jinmirya, kera bidne kermirya
Kadını, karısı ölenlere ver, eşeği, eşeği ölene ver
Ji bavê ye, ne ji dê ye, silav lê ye ji fehdiyê xelke ye
Babadandır anneden değildir, ayıp olmasın diye selam verilir
Ji biçûkê bipirse, ji mezînê nepirse
Küçüklere sor, büyüklere sorma
Ji bo behrwerinê, behwarî lazim e
Paylaştırma için pay lazım
Ji bo ti kesî nekole birê, tê bixwe bi kevçiyê pirê
Kimse için kuyu kazma, nenenin kaşığıyla ye
Ji dewla navê te derkeve, bila qûna te derkeve
Adın çıkacağına götün çıksın
Ji derda, mi rih berda
Dertten ruhumu bıraktım
Ji derê jî bû û ji mizgeftê jî bû
Kiliseden de oldu camiden de
Jina bê agir, wek xwarina bê xwe ye
Ateşsiz kadın, tuzsuz yemek gibidir
Ji diza we ye ku her kes diz e
Onun hırsızlığında herkes hırsızdır
Jîjo destê xwe ser piştê çelikê xwe re dibê, dibê: "çiqasî şahîk e."
Kirpi, elini yavrusunun sırtına sürdüğünde ne kadar pürüzsüzdür der
Ji herdu çava kor bin, ne bêbext û nankor bin
İki gözün de kör olsun ama bahtsız ve nankör olma
Ji hinekî re adet e, lê ji hinekî re qebhet e
Bazılarına adettir, bazılarına kabahattir
Ji hûrikê negihame girê
Küçüklerden büyüğe ulaşamadım
Ji kehnîya hikûmetê avê neve xwe tê xisara
Hükümetin çeşmesinden su içme, zarar edersin
Ji kerê nêr we ye maker horî ye
Erkek eşeğe göre dişi eşek huridir
Ji kesî yaran, dixwe xiyarê
Cimrilikten salatalık yer
Jin, kelha mêra ne
Kadın erkeğin kalesidir
Ji mecbûrî mirov ji yarê diya xwe jî dibêjê: "yabo!"
Mecburiyetten insan annesinin sevgilisine de baba der
Ji mecbûrî mirov goşte mirîşka dixwe
Mecburiyetten tavuk eti de yenir
Ji mewijekê mehserekê tîjî dikê
Bir üzümden bir mahseri doldurur (mahser: üzümlerin çiğnenerek, şırasının çıkarıldığı yer)
Jina baş bi gundekî, mêrê xirab bi kundekî
İyi bir kadın bir köye bedel, kötü bir erkek bir orospuya bedel
Jina baş bextewar dikê, jina xirab ixtiyar dike
İyi kadın vicdanlı yapar, kötü kadın ihtiyar yapar
Jina baş seyd e, jina pis qeyd e
İyi kadın Seyiddir, kötü kadın köstektir
Jin hene, jinik jî hene, mêr hene mêrik jî hene
Kız vardır kadın vardır, erkek vardır adam vardır
Jin hene, jinkok jî hene
Kadın vardır, kadıncık vardır
Jin dikevê mêr jar dibê, mêr dikevê jin har dibê
Kadın düşerse erkek cılızlanır, erkek düşerse kadın kudurur
Jina bi mêr, ji kesekî re nabê yar
Erkeği olan kadın kimseye yar olmaz
Jina bixwazin ji malê mezin, bidne bi wa qelen û hin
Kızları büyük evlerden isteyin, pahalı başlık parası verin
Jina mêra be, li ber derê dêra be
Erkeğin karısı ol, kilisenin kapısında kal
Jina mêra be, li ber dar û bera be
Erkeğin karısı ol, bahçe ve ağaçların yanında ol
Jina mêrê çê be, keça kerê be
Erkeğin karısı olsun, eşeğin kızı olsun
Jina pintî, her roj çêdike hemtî
Cimri kadın her gün hemti yapar (hemti: nohut ve yarmadan yapılan çorbaya benzeyen bir sulu yemek)
Jina pis e, hero şiva wê hemîse e
Pis kadının her gün yemeği hemiş olur
Jina revandi, hingivê helandî
Kaçırılan kadın, erimiş bal gibidir
Jina revandi, rûnê helandî
Kaçırılan kadın, erimiş yağ gibidir
Jina revandi, şekrê helandî
Kaçırılan kadın, erimiş şeker gibidir
Jina revandi, zêrê helandî
Kaçırılan kadın, erimiş altın gibidir
Jina te sernerm bê, wê şiva te germ bê
Karın yumuşak olursa, yemeğin de sıcak olur
Jina te serhişk bê, we di hundirwê te qotik bê
Karın kalın kafalı ise içine kıran girer
Jinê baş, mêra ezîz dikin
İyi kadın kocasını aziz eder
Jinê pîs, mêra rezîl dikin
Kötü kadın kocasını rezil eder
Jinê, were kolîka minê, diyê li ber dêriyê!
Karısı çardağında, annesi kapıda
Jinikikê heft xesû xeniqandin, hê jîji beqbeqa devê şêrbik ditirseha
Kadın yedi tane kaynanasını boğmuş, hala fokurdayan testi ağzı gibi korkuyor
Ji zana bipirse, ji nezana bitirse
Bilene sor, bilmeyenden kork
Jiyana mezlûma ji ya zalima dirêjtir e
Mazlumların hayatı, zalimlerinkinden daha uzundur
Ji xizalê bezatir nîne, ji nesibê xwe pê ve naxwe
Ceylan kadar hızlı yoktur, (ama) kısmetinden fazlasını yemez
Ji xelkê re yar in, ji hev re gur mar in
Başkalarına yarlar, birbirine kurt ve yılanlar
Ji xelkê re xerat e, ji xwe re malmîrat e
Başkalarına ustadır, kendine gelince ocağı sönüktür
Ji xelkê re masîgiro, ji xwe re kîsogiro
Elaleme balıkçı, kendine kaplumbağacı
Ji neyara, behwer neke ti cara!
Düşmana hiçbir zaman güvenme
Jin, mala dikine mal
Kadın evi ev yapar
Ji xelkê re pirbêj e, ji min re ker û gêj e
Başkalarına gevezedir, bana gelince sağır ve sersemdir
Jin mêra wezîr jî dikin, rezîl jî dikin
Kadın adamı vezir de eder, rezil de eder
Jin ro we, mêr qapo we
Kadın güneş ise erkek diken olur
Jin stûna malê ne
Kadın evin kolonudur
Jin tên, lê bira nayên
Kadın geldiğinde kardeş gelmez
Jintiya jintî jêhati kirin, hewiya hewî xweşik kirin
Kadının kadınlığı çalışkanlıktır, umudun umudu güzelliktir
Jin û mêr in, tevr û bêr in
Karı ve kocadır, kazma ve kürektir
Ji roja dinya ava bûye, her kes ji aqlê xwe razî ye
Dünya yapıldığında herkes aklından razıymış
Ji wî kesî bitirse, yê ku te qencî pê kir
İyilik yaptığın kişiden kork
Ji qehba we ye ku her kes qehb e
Onun kahpeliğine göre herkes kahpedir
Ji paş ve jin e, ji pêş ve xwelî li min e
Arkanızda kadındır, önünüzde toprak başımadır
Ji tunebûna şêran, rovî xwe nişan didin wekî mêran
Aslanın yokluğunda, tilkiler kendini erkek gibi gösterir
Ji hirçekî du eyar dernayê
Bir ayıdan iki post çıkmaz
Jin kelehe mêr girtîye
Kadın kaledir, erkek tutsaktır
Jina ne delal, çavê mirov diêşine, jina delal dilê mirov diêşine
Çirkin kadın göz ağrıtır, güzel olan da gönül ağrıtır
Ji pira pir diçe, ji hindika hindik
Çoktan çok gider, azdan az
Ji rovî fenektir tune ji eyarê wî pirtir tune
Tilkiden kurnaz yoktur, derisinden de çok yoktur
Ji be kesî gota nehrî, go keso
Kimsesizlikten tekeyi bile adamdan saydı
Ji evindarekî pirs kırın; "Tu ji bo çi digirî?" Got; "Ji bo kenê dawiyê."
Aşık birine sormuşlar; "Neden ağlıyorsun?" demiş ki; "Sonraki gülüşler için"
Ji her hesinî şûr çênabin
Her demirden kılıç yapılamaz
Ji qantır re gotin 'bavête kîye?' got xalêmi hespe!
Katıra 'baban kim?' demişler, dayım attır! demiş
Jinê rınd u merê bihiş belayê serê gunde
Güzel kadın ile akıllı erkek köyün başına beladır
Ji du berana gayek çênabe
İki koçtan bir boğa olmaz
Jiyana rojekîye bi rûmet, ji jiyana salaye bi koletî çêtire
Bir günlük onurlu yaşam, yıllarca boyun eğip kölece yaşamaktan iyidir