N Harfindeki Atasözleri
Nabêjin "kê kir?", lê dibêjin: "kê got?"
Kim yaptı demezler kim söyledi derler
Nehkê gund, hatine bajar, bûne "leblebi."
Köydeki nohut şehire gelmiş olmuş leblebi
Namûs avêtine ser sê, sê jî qebûl nekir.
Namussuzluğu köpek bile kabul etmemiş
Namûs, bû bexdenûs.
Namus olmuş bağdanoz
Nan bi nên e, ev çi minetê li serê bên e?
Ekmek ekmekledir o ne minnet edebilir
Nan bi xwê, xwê bi mane.
Ekmek tuzlu tuz kusurlu
Nanê bêxwê dixwê, tirê şor dike.
Tuzsuz yemek yiyor tuzlu osuruyor
Nanê genimî li bêmicala heram e.
Buğday ekmeği takatsiz haram gibidir
Nane germ bi fêkî re nayê xwarin.
Sıcak ekmek meyveyle yenmez
Nanê gewir bixwe, şûre gewir bikşîne.
Beyaz ekmek ye beyaz kılıç çek
Nanê mêra bê minet e.
Erkeğin ekmeği minnetsizdir
Nanê mêra li mêra bi deyn e.
Erkeğin ekmeği, erkeğin borcudur
Nanê xwe bavêje ber tavikê û ti li ber sêhê rûne.
Ekmeğini güneşte bırak sen gölgede otur
Nanê xwe bide nanpêja, bila nanek zêde be.
Bir ekmeğin fazla gitse de, ekmeğini usta ekmek pişiricisine ver.
Nanê yekî li ber avê çû, go: bila xêra de û bavê min be.
Birinin ekmeğini su aldı götürdü dedi ki; anne babamın hayı olsun
Nan û pîvaza te, ji nan û birinca xelka xweştir e.
Senin soğan ekmeğin, elalemin pilav ekmeğinden iyidir
Nan pir û pîvaz pir, gelo ev çima ji nêza mir?
Ekmek çok soğan çok bu niye açlıktan öldü
Nas û bi lîbas.
Tanıdık ve giyinik
Nevbêyna mêr û jinê behr e.
Erkek ve kadının arası denizdir
Navê betê, ji dûr ve xuya ye.
Kazın ismi uzaktan görünür
Navê gurê bi xirabî çûye, lê roviya dinyayê wêran kiriye.
Kurdun ismi yıkıcı olarak geçti, tilki dünyayı yıktı
Navêkî giran e, şehrekî wêran e.
Ağır bir isimdir viranşehirdir
Ne agir berdiyê, ne jî bimrêne.
Ne yak ne de söndür
Nebêje dijmin bira, birayê xwe nefroşe gurê, nebêje jina bi mêr "vir de were!"
Düşmana kardeş deme, kardeşini kurtlara satma, evli kadına buraya gel deme
Ne bi dev û destê mino, lê bi dilê mino.
Kendi elimle olmadı ama, gönlüme göre oldu
Ne bi gerdena stûr, ne bi malê pir.
Ne kalın bir gerdanlık. Ne de fazla mal
Ne bist û ne kebab.
Ne şiş ne kebab
Ne bi kêlê kevirî, ne bi dûvê qutkirî.
Ne dikilen mezarlar, ne kesilen kıçlar
Neçe erda kaş, nebîne xewna şaş.
Yokuşlu yere gitme, yanlış rüyalar görme
Neçe bajêr ku perê te nebin.
Paran yoksa şehire gitme
Neçe dawetê ku kesî te lê nebê.
Tanıdığının olmadığı düğüne gitme
Ne çixara ber bayê, ne kutana nav kayê.
Ne rüzgardaki sigara, ne samanlıktaki sevişme
Ne destê wê ji dêrê dibe û ne ji mizgeftê dibe.
Eli ne kiliseden oluyor ne camiden
Nedî nedî ku dît, bi xwe de rî.
Görmedi görmedi, gördü içine etti
Ne dixwê û ne didê hevala, genî dike, dike kuwara.
Ne yiyor ne arkadaşlarına veriyor çürütüp ambara koyuyor
Ne dixwim savarê, ne diçime hawarê.
Ne bulgur yerim ne yardıma giderim
Ne ji fesada bana, rovî wê çûbana sûkê.
İspiyoncular olmasa tilkiler çarşıya giderdi
Nohk di seradê re naçin.
Nohut elekten geçmez
Ne jinê kenokî, ne mêrê fêhtokî.
Ne hayasız kadın, ne utangaç erkek
Nekirdenga kirîye pirbêja de.
Ses etmeyenler çok konuşanlara koymuş
Ne li bextê jinê ewle bibe, ne li yê hespê, ne li yê avê.
Ne güvenilir kadının batına güven, ne atın ne de suyun
Ne li newalê kûr dirazihê, ne xewnê xirab dibînê.
Ne derin vadilerde dolaşır ne kötü rüyalar görür
Ne li rengê tûtinê meyzêne, ne li yê mêra meyzêne.
Ne tütünün rengine bak, ne erkeğin rengine
Ne mirov karê bidê pêşiya te, ne bidê dûv te!
İnsan ne senin arkanda gelebilir, ne de önden gidebilir
Nemeyzêne li xweşkatî û qama jinê, meyzêne li çêkirina xwarinê û karê jinê.
Kadının boyuna ve güzelliğine bakma yaptığı işe ve yemeğe bak
Neqeba mêrantî û qelsîtiyê mûkik e.
Erkekliğin ve güçsüzlüğün dağı kıl kadardır
Ne sar li te tê, ne germ li te tê.
Ne soğuğa yarıyor ne sıcağa yarıyor
Nesibê dîna li diza ye.
Delinin nasibi hırsızdır
Nesîbê sa li dîna ye.
Köpeğin nasibi delidir
Ne Şeytên bibîne, ne lanetê lê bêne.
Ne şeytanı gör ne lanet oku
Neştexilandin zêr e, ji xeynî namûsa pê re.
Konuşmamak altındır, yanındaki namustan başka
Nexwarî bi simbêla ve girtî.
Yememiş bıyıklarına yapışmış
Nexweşê Aliya, serî li ser balgiya, çave wî li pariya.
Alinin hastası, başı yastıkta, gözü lokmada
Nexweşê malê ku yek bana, minê bi şîr û şekir xweyî kiribana.
Evin hastası bir tane olsaydı süt ve şekerle beslerdim
Neynok nînin ku xwe pê bixwerênin.
Tırnak değil ki kendini onla kaşısın
Nezanî, rehetiya cani.
Bilmemek, canın rahatlığıdır
Nifirê bi dizi, divegerihe li xwe.
Gizli beddua sahibine döner
Nikarê bi kerê, diçe bi kurtên ve.
Eşşekle baş edemiyor, yavrusuna gidiyor
Nisanê baran bê, nawroj nawroj.
Nisan ayında yağmur öğlen, öğlen gelir
Nisan e, dew li kîsan e, li der mala pîsan e.
Nisandır, ayran torbadadır, pislerin evindedir
Newal e xalê ye, rovî te de walî ye.
Vadi dayının dır tilki içinde validir
Nivişta bê tişt, xwedîye xwe kuşt.
Bedelsiz muska sahibi öldürür
Nîvmela, dîn bi der dan, nîvhekîma can bi der dan.
Yarı imam, dini dertli, yarı hekimini canı dertli
Nizane mala dawetê li ku derê ye, dirajihê kevçiyê xwe û diçe.
Düğünün nerde olduğunu bilmiyor, kaşığını alıp gidiyor
Nû hatin, kevin xelat in.
Yeni geldi eski hediye oldu
Nane ta tınne ake ta ku teya.
Ekmeğin yoksa bokun nerden geliyor ?
Nan û pîvaz hebe nexweşî çavreşîye.
Ekmeğin ve soğanın varsa hastalık karagözlüdür.
Ne dujminê xeraba bin; dujminê xerabîyê bin.
Kötülerin düşmanı değil kötülüğün düşmanı olun.
Navê gur derketîye; rovî dinya xera kir.
Kurdun adı çıkmış; tilki dünyayı yıktı.
Ne fene, ev çi dar û bene?
Tuzak değilse, bu ne değnek ve iptir?
Ne gayê min li garanê ye, ne galgala nanê gavên dikim.
Ne sürüde sığırım var Ne çobanın ekmeğinden söz ederim.