Modern Kürt tiyatrosu, 20. yüzyılın başlarından itibaren halk kültüründen gelen etkilerle şekillenmiş ve batılı tiyatro anlayışını da içine alarak evrilmiştir. Erken dönemde halk arasında, geleneksel olarak köylerde yapılan ve genellikle eğlencelik nitelikteki gösteriler, zamanla daha sofistike ve toplumsal sorunları işleyen bir biçime bürünmüştür. Kürt halkı, Batı tiyatrosunun etkilerini alarak, aynı zamanda kendi kültürünü yansıtan eserler ortaya koymaya başlamıştır. Kürt tiyatrosunun önemli bir gelişim dönemi, Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında başlar. Bu dönemde yazılan eserler, toplumsal ve kültürel temalar üzerinden Kürt halkının özgürlük mücadelesini, kimlik sorunlarını ve sömürgeciliği konu alır. Modernleşme hareketiyle birlikte, Kürt tiyatrosunda, savaş, göç, toplumsal eşitsizlik gibi konular işlenmeye başlanır.
20. yüzyıl ortalarında, Sovyetler Birliği, Irak, Suriye ve Türkiye gibi Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde tiyatro eserleri daha derinlemesine toplumsal ve kültürel meselelere yönelmiştir. Bu dönemde, Mahmud Naserî gibi önemli yazarlar, özgürlük mücadelesini ve halkların yaşadığı baskıları ele alan eserler vermiştir. Naserî'nin eserlerinde, Kürt halkının kimlik arayışı, özgürlük mücadelesi ve bölgedeki politik baskılar başlıca temalar arasında yer alır. Kürt tiyatrosu, toplumsal sorunlara, kimlik mücadelesine, eşitsizliklere, savaşın etkilerine ve halkın yaşadığı zorluklara odaklanır. Bu temalar, tiyatroda derinlemesine işlenen, halkı bilinçlendiren ve toplumsal değişim için bir araç olarak kullanılan unsurlar haline gelir. Modern Kürt tiyatrosu, hem halk kültürünün hem de batıdaki tiyatro anlayışlarının birleşiminden doğan güçlü bir ifade biçimidir.
"Şehîdên Nû" (Yeni Şehitler)
-Yazar: Ferhad Shakely
-Özellikleri: 1980'lerin sonlarında yazılmış ve Kürt halkının savaş, zulüm ve direniş gibi konularını ele alır. Yazar, tiyatro eserlerinde Kürtlerin yaşadığı zorlukları, kültürel baskıyı ve özgürlük mücadelesini dramatize etmiştir.
"Gulîstan"
-Yazar: Sami Erden
-Özellikleri: Sami Erden, Kürt edebiyatında önemli bir yazar ve tiyatrocu olarak bilinir. 'Gulîstan' adlı eseri, Kürt halkının dil, kültür ve kimlik mücadelesini ele alırken, aynı zamanda modern tiyatronun öğelerini de kullanarak toplumsal eleştirilerde bulunur.
'Yekîtiyên Yek' (Birlikler)
-Yazar: Rauf Fîraz
-Özellikleri: Bu eser, Kürt toplumunun birliğinin önemini vurgulayan bir tiyatro eseridir. Savaşın ve parçalanmışlığın etkileri, bireysel ve toplumsal düzeyde işlenmiştir.
'Hûnermend'
-Yazar: Hüseyin Albayrak
-Özellikleri: Bu eser, Kürt halkının sanat ve kültürüne verdiği önemi dramatize eder. Tiyatroda, bir sanatçının yaşadığı içsel mücadele ve toplumun beklentileri arasındaki çatışma anlatılır.
'Xalîl'
-Yazar: Şervan Cizîrî
-Özellikleri: Bu tiyatro eseri, Kürtlerin yaşadığı kimlik sorunlarını, kültürel kimliklerini bulma çabalarını ve toplumsal baskılarla yüzleşmelerini ele alır. Şervan Cizîrî’nin dramatik üslubu, izleyiciye derin bir empati duygusu uyandırır.
'Ji Nûve Reş' (Yeni Kara)
-Yazar: Goran Zaxoyî
-Özellikleri: Goran Zaxoyî, Kürt tiyatrosunun önemli isimlerinden biridir ve 'Ji Nûve Reş', Kürt halkının yaşadığı sosyal ve kültürel dönüşümü anlatır. Eser, Kürtlerin geleneksel değerleri ile modern hayatta karşılaştıkları zorlukları işler.
'Jin û Welat' (Kadın ve Vatan)
-Yazar: Bêrîvan Kızıl
-Özellikleri: Kadınların toplumdaki rolü ve özgürlük mücadelesi üzerine yazılmış bir tiyatro eseridir. Bêrîvan Kızıl, eserde, toplumdaki geleneksel cinsiyet rollerini sorgular ve kadınların vatanı için verdikleri mücadelenin boyutlarını derinlemesine inceler.
'Rojava'
-Yazar: Ahmed Dîbêj
-Özellikleri: Bu tiyatro oyunu, Rojava devrimini ve Kürt halkının bağımsızlık mücadelesini ele alır. Dramanın ana teması, özgürlük ve halkın kendi kaderini tayin etme hakkıdır.